Utrechtse Mohamed was bijna profvoetballer maar belandde in de criminaliteit

Mohamed Hedi droomde er als kind van om profvoetballer te worden en hij had er ook nog eens genoeg talent voor, maar het verliep anders. In groep 4 wordt hij voor het eerst van school gestuurd en in groep 7 moet hij naar een Zmok-school voor moeilijk opvoedbare kinderen, en dat terwijl de Utrechter een Havo/VWO advies kreeg. Nadat hij nog eens twee keer van school werd gestuurd, belandde hij in een internaat in Maarsbergen waar hij ’de stoute dingen van de straat’ aanleerde. "Daar zat ’het afval van de straat’ op school. Ze zeiden daar ook; het volgende station is de gevangenis", vertelt Hedi in het AD.

Lees ook: Ex-gevangene Ilias helpt mensen succesvol te worden

Mohamed is 14 als hij voor het eerst met drugs in aanraking komt. Op die leeftijd had hij al stage gelopen bij mooie profclubs. Toch ging het snel bergaf. Hij kwam vast te zitten in een Nederlandse jeugdgevangenis en daarna in Duitsland. "Ik at wekenlang keihard droog brood. Zat 23 uur per dag op cel. Mocht twee keer per week douchen. Mijn moeder mocht ik niet spreken. Het enige positieve aan die detentie is dat ik een jongen heb gered die zelfmoord wilde plegen, én een vreemde taal heb geleerd." Als hij vrijkomt slaagt Hedi er maar niet in om zijn leven terug op de rails te krijgen. Hij vlucht tweemaal uit een jeugdinrichting. "Ik heb geprobeerd mijn school weer op te pakken. Ze hadden geduld met me, dat moet gezegd worden, maar steeds weer werd ik afgeleid. Steeds weer kozen we voor snel geld. Iedereen om me heen had al heel jong een snelle auto. Mooie kleding. Ging stappen. Dat wilde ik óók. Ik was 18 en had een mooie auto van 10.000 euro, en huurde twee huizen."

Hedi weet als ervaringsdeskundige hoe moeilijk het is om het snelle geld dat in de onderwereld valt te verdienen het hoofd te bieden en ook je familie kan je daarbij vaak niet helpen. "Dat is zo verschrikkelijk lastig. Jongens als ik wonen vaak in volle flats, met veel broertjes en zusjes. Onze ouders hebben het beste met ons voor. Écht, maar ze spreken de taal vaak slecht, leven van een uitkering." Het begint meestal heel klein, zegt Hedi. "Je hebt geen zakgeld. Er is zelfs geen geld om een oude fiets te kopen om naar school te gaan. Anderen hebben die wel. Als je dan niet stevig in je schoenen staat, steel je er één. Mensen zeggen vaak: jongeren worden zo door hun ouders of hun cultuur. Maar dat is het niet. Wel dat je voor je gevoel vaak achterin de rij staat als je Marokkaans bent." Daarmee wil je je ouders niet lastig vallen zegt hij. "Omdat ze het al zo moeilijk hebben. Dus regel je dingen zelf op straat. Daar ontstaat broederschap. Je daagt elkaar uit in wat je durft. Uiteindelijk beslist iedereen voor zichzelf wat-ie doet. Maar je moet heel stevig in je schoenen staan om de verleidingen te weerstaan. Gasten als Hassan Kilic, Youness Mokthar en Zakaria Labyad, jongens met wie ik voetbalde, hebben het wel gered in het profvoetbal. Zij hebben karakter getoond. Door naar huis te gaan, en te gaan slapen als anderen vanaf de pleintjes de nacht ingingen. Ik dacht altijd: ik heb zoveel talent. Ook als ik even vast zit, komt het wel weer goed. Niet dus."

Op een bepaald moment kwam de beste vriend van Mohamed in Overvecht om het leven bij een steekpartij. De schok maakte hem bewuster van de risico’s en motiveerde hem om te knokken voor zijn toekomst. "Toen ik mijn leven op orde wilde brengen, besloot ik te solliciteren. Als bezorger bij een supermarkt met van die kleine autootjes. We waren met veertien jongens. Ik als mocro, de anderen allemaal blanke jongens. Zij werden allemaal aangenomen, ik niet. Als enige. Dat heeft me zoveel pijn gedaan. Woest was ik. Ik wilde wraak nemen op de maatschappij. Dacht: stik er in allemaal. Ik stort me wel weer op de drugshandel. Weet je, ik wilde zó graag werken. Als een wonder belde er een dag later een vriend. Ze zochten bezorgers bij de Albert Heijn. Die mevrouw zei: jeetje, wat ben jij gemotiveerd! Ze moest eens weten. Ik wilde laten zien wat ik waard was. Ik heb er jaren gewerkt. Maar ook sinds ik een mooie baan in de sportwereld heb – ik train veel BN’ers, ben ambitieus – heb ik bijvoorbeeld meegemaakt dat agenten mijn Volkswagen Polootje voor niets op zijn kop zetten. Terwijl er nul aanleiding was."

Lees ook: Enschedse Imane bewijst dat je niet kansarm hoeft te blijven

De gemeente Utrecht wil graag jongens zoals Mohamed Hedi gaan begeleiden vanaf dag één van hun detentie. Nu start dit pas vanaf hun vrijlating. Deze koerswijziging wordt aangezwengeld door PvdA-raadslid Bülent Isik en moet voorkomen dat hulpverleners het gevecht moeten aangaan met oude foute vrienden. Hedi vindt dit een goed plan. "Als je ergens op een schimmig plekje staat voor een drugsdeal, denk je niet aan de gevolgen. Je verdient snel geld. Dáárin ligt het gevaar. Terwijl je eigenlijk je toekomst verneukt. Op straat staat iedereen achter je. Niemand verlinkt elkaar, maar als je vast kom te zitten ben je op jezelf aangewezen. Zonder diploma. Zonder werkervaring. Met een strafblad."

Met Mohamed gaat het nu prima. "Ik heb geluk gehad. Kwam tot inkeer toen ik vader werd op mijn 23ste. Ik was zo vaak gevallen, maar voor mijn kind moest ik definitief opstaan. Dat is lastig als je schulden, geen werk en geen inkomen hebt. Mijn schoonmoeder heeft me enorm geholpen, zodat ik nu het werk doe waar ik goed in ben." Hij traint nu steenrijke mensen en BN’ers in de sportstudio van zijn schoonfamilie, maar elke keer dat hij terug in Overvecht is, ziet hij jongens zoals hij vroeger was, op straat en op een kruispunt in hun leven. Hij wil hen graag helpen. "Omdat ze eerder iets aannemen van mij dan van iemand in een pak die op hun celdeur klopt. Ik spreek hun taal. Heb meegemaakt wat zij meemaken. Tijdens detentie zijn ze op hun zwakst. En is de invloed van oude vrienden het kleinst. Zelf heb ik nooit hulp gekregen. Wilde ik ook niet. ’Rot op’, dacht ik. Ik los het zelf wel op. Maar nu ik ben geworden wie ik ben, zou ik zo graag jonge wijkgenoten behoeden voor de stap de criminaliteit in. Waarom ik? Omdat zij voelen wat ik destijds voelde."