Imam en omstreden Antwerpse burgemeester schrijven samen boek

De Antwerpse N-VA-burgemeester Bart De Wever en imam Khalid Benhaddou zijn niet meteen de grootste vrienden, maar ze maken zich beiden wel zorgen over de gang van zaken in onze huidige samenleving. De Vlaams-nationalistische Bart de Wever is ook geen favoriet van de geloofsgemeenschap van de Gentse imam Benhaddou en toch konden ze elkaar snel vinden tijdens hun gesprekken. "Gemeenschapsvorming vinden we allebei heel belangrijk, met daarachter ook iets immaterieel of transcendent. Wanneer je dat niet gezond gaat invullen, gaan mensen dat invullen met ongezonde dingen. Politiek extreemrechts of -links en religieus extremisme zijn in heel Europa grote bedreigingen. Maar om die te counteren moet je met betere argumenten komen dan vandaag het geval is. Ik voelde dat Khalid die argumenten ook zoekt," zegt De Wever in Het Nieuwsblad.

Lees ook: Antwerpen: burgemeester ontslaat politie-inspecteur na racistische opmerking

Imam Khalid Benhaddou, merkt op dat er sinds de jaren 60 een ontrafeling is van het sociaal weefsel. "Er is heel hard ingezet op individualisering en vrijheid-blijheid. Zeker voor de onderstroom in onze samenleving, vaak mensen die economisch zwak staan en/of een migratieachtergrond hebben, is dat een ravage geweest. Iedereen mag zichzelf zijn, maar je moet wel iets overkoepelends hebben. Dat mis ik vandaag."

Tijdens hun gesprekken gingen ze met name op zoek naar raakpunten om tot gezamenlijke inzichten komen. "Het maatschappelijk weefsel is op dit moment zwaar ontstoken. Wie naar samenhang zoekt, wordt heel snel verdacht gemaakt. Zoek je naar een nationale identiteit, zoals ik, dan zal je al snel het etiket krijgen dat je anderen wil uitsluiten of zelfs een racist bent. Een moslim zal heel snel op zijn bord krijgen dat hij de goddelijke regels boven alles plaatst en niet geeft om de gelijkheid van man en vrouw. We nemen allebei een risico door in dialoog te gaan. Aan mijn kant van de draad kan ik me al perfect voorstellen wie zich zal melden om me dit kwalijk te nemen, aldus De Wever".

Lees ook: Antwerpse burgemeester: "Als ik herhaal wat Marokkanen mij zeggen, zijn de Marokkanen kwaad"

De Wever vindt dat de rationele islam die Khalid promoot zeer goed hand in hand kan gaan met de Vlaamse identiteit die hij heel belangrijk vind. "We zullen het niet over de laatste punten en komma’s eens zijn, maar we kunnen wel elk op ons eigen tempo een pad bewandelen dat in dezelfde richting gaat. Daaruit kan optimisme groeien, weg van apartheid, weg van de idee dat alles wat islam of nationalisme is, extreem is. Hopelijk kunnen mensen daar hoop uit putten. Extremisten zullen dit boek in elk geval verfoeien."

"Als we willen de-polariseren, moeten we de-islamiseren", zegt Benhaddou. "We zitten heel hard vast in een identitair debat dat focust op religie als component van de identiteit. Sinds 9/11 wordt een moslim helemaal herleid tot dat moslim-zijn. Vroeger waren ze gastarbeiders, later allochtonen. Hun geloof was geen probleem. Maar plots waren ze moslim, en bleef enkel de heel rudimentaire, conservatieve islam overeind. Want ook de gematigde moslims gingen hun religie als afweermechanisme gebruiken, omdat ze omwille van dat stuk van hun identiteit uitgesloten werden. Daardoor maakten ze religie belangrijker, is het debat geïslamiseerd en wordt heel emotioneel gereageerd. Met de-islamiseren bedoel ik dus de islam terugbrengen tot een van de componenten van je identiteit."

Lees ook: Burgemeester Antwerpen wil « Belgische gevangenis » in Marokko openen

Botsende beschavingen zijn volgens De Wever een selffulfilling prophecy. "Wij zijn niet gedoemd om te botsen, tenzij we dat als een vooropgezet idee in ons hoofd prenten. Wanneer we moslims, Chinezen, of gelijk wie als vijand gaan percipiëren, dan worden dat ook onze vijanden. En dan maken we ook vijanden van de migranten die naar hier komen. Dan moeten we ook niet verbaasd zijn dat jongeren het Westen gaan bekampen en vallen voor de rekruteerders."