Marokko: internetbedelaars misbruiken ramadan

Alleenstaande moeders, zieke kinderen, arme gezinnen, liefdadigheidsinstellingen... Tijdens de ramadan vragen velen om aalmoezen via berichten op sociale media. Sommigen vragen om "Zakat", voedselpakketten of beweren NGO’s te zijn die werken voor de armsten in afgelegen gebieden, terwijl anderen met grote ogen oproepen doen om "Umrah’s" te financieren of grote sommen geld in te zamelen voor chirurgische ingrepen of dure behandelingen.

Lees ook: Man verkleed als vrouw opgepakt bij moskee in Agadir

Fouad Yakoubi, sociaal psycholoog en algemeen secretaris van de Nationale Organisatie voor Psychosociale Ondersteuning en Empowerment, is van mening dat emotie en empathie op een subtiele en uiterst effectieve manier worden ingezet, met name door het gebruik van aangrijpende beelden die direct het onbewuste raken. "De beelden worden zorgvuldig gekozen, wat een onmiddellijke emotionele reactie uitlokt, gerelateerd aan menselijke empathie, waarbij het lijden van anderen een instinctieve behoefte om te helpen oproept. De visuele impact werkt direct in op het onbewuste, waardoor rationele reflectie wordt omzeild en een impuls tot onmiddellijke actie wordt gevoed," legt hij uit.

De expert stelt dat de opkomst van online bedelarij tijdens de ramadan het gevolg is van een combinatie van sociale factoren (vrijgevigheid, een centrale waarde), economische factoren (de inflatie en de gevolgen van de Covid-19 pandemie) en technologische factoren (de alomtegenwoordigheid van sociale media). Deze elementen maken deze vorm van verzoek toegankelijker, zichtbaarder en vaak effectiever dan de traditionele directe methoden.

Lees ook: Minister belooft einde aan bedelarij in Marrakech

Hoe kan dit fenomeen worden aangepakt? De expert pleit voor het bewustmaken van de bevolking over de gevaren van online bedelarij, met name door middel van bewustmakingscampagnes. "Er moet ook worden nagedacht over het aanmoedigen van donaties via veilige en erkende platforms en het stimuleren van het controleren van de juistheid van hulpvragen," suggereert hij. Volgens Yakoubi is het noodzakelijk om de wetten aan te scherpen om dit fenomeen aan te pakken en burgers te beschermen. De ramadan zou een gelegenheid moeten zijn om de banden van echte solidariteit te versterken, niet om bedrog te bevorderen, benadrukt hij.

Het fenomeen neemt toe, terwijl het wordt bestraft door het Marokkaanse strafrecht. "Bedelarij is een oud fenomeen. Met de komst van sociale media en hun vermogen om in korte tijd een aanzienlijk aantal mensen te bereiken, veroorzaakt het fenomeen van de zogenaamde elektronische bedelarij grotere schade en treft het een bevolking die meer blootstaat aan deze uitwassen en gemakkelijk te manipuleren is. De Marokkaanse wetgeving criminaliseert de klassieke bedelarij," zegt Mehdi Fodda, advocaat bij de balie van Casablanca, in een interview met Le Matin.

Lees ook: Toeriste in Marrakech beroofd door bedelaars

Volgens de artikelen 326-333 van het Marokkaanse strafrecht wordt bedelarij bestraft met 3 maanden tot 3 jaar gevangenisstraf als de bedelaar een wapen of andere middelen gebruikt die geschikt zijn om misdaden of overtredingen te plegen. Volgens Fodda is het noodzakelijk om de wetgeving te herzien vanwege de evolutie van sociale media en de groeiende omvang van het fenomeen. "Sociale media en de komst van kunstmatige intelligentie geven het fenomeen van online bedelarij een voorsprong op de evolutie van het recht en de aanpassing ervan aan de realiteit. Niettegenstaande het huidige systeem in Marokko, is het belangrijk om de wetgeving bij te werken zodat deze in lijn is met de eisen van de wereld van sociale media en digitaal, om de negatieve gevolgen van deze praktijken te beperken," verzekert hij.

De advocaat stelt verder voor om gespecialiseerde diensten en technische en menselijke middelen in te zetten om daders op te sporen, te volgen en te bestraffen. Hij spoort burgers die verdachte handelingen opmerken aan om de pagina’s of adverteerders te melden om de verspreiding van deze illegale praktijken te beperken.