Sidi Larbi Cherkaoui: "Als Belgisch-Marokkaanse homo gewend aan spanning"

De Belgisch-Marokkaanse choreograaf, Sidi Larbi Cherkaoui, heeft een grote internationale reputatie in de hedendaagse dans. Hij heeft zijn rijkgevulde carrière ook te danken aan zijn talent om te focussen en te multitasken. "Sommige mensen kijken raar op als ze zien wat ik allemaal doe, maar het is ook een kwestie van je goed organiseren. Wist je trouwens dat dat thema deels in Noetic verweven zit? De voorstelling gaat over onze nood om structuur aan te brengen in het leven, maar evengoed over hoe je aan regels ontsnapt. Zonder dat we dat op voorhand goed beseften, is dit een erg symbolische productie om mijn tijd bij Opera Ballet Vlaanderen af te sluiten", zegt Cherkaoui in De Morgen.

Lees ook: Nora Gharib in tranen tijdens wals in ’Dancing with the Stars’ (video)

Cherkaoui interpreteert dans zeer breed en wist mede daardoor een verschil maken bij Opera Ballet Vlaanderen. Soms clashte dit met de strenge regels van klassiek ballet. "Clash is een groot woord, maar wrijving was er zeker. Ik ben niet bang voor conflict. Ik zie het juist als een fantastische opportuniteit voor ontwikkeling. Ik ben half Belg en half Marokkaan én homo: ik ben al heel mijn leven gewend aan spanning op honderden niveaus. Ik vind het boeiend om het conflict te omarmen en het de-escaleren. Ik ga telkens op zoek naar manieren om het te verzachten zodat er daarna gepraat kan worden over wat er moeilijk is", zegt hij in dezelfde krant.

Met name de scherpe onderverdeling tussen mannen- en vrouwenrollen paste niet bij zijn visie op gender. "Ik ben blij dat we ook daar intussen over kunnen spreken en dat we die rollen stilaan open beginnen te breken. Ik was als jongeman een heel vrouwelijk type en ik voelde dat de buitenwereld verwachtte dat ik me mannelijk op zou stellen. Intussen denk ik liever in termen van mensen in plaats van in hokjes. Ook de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is gestoeld op binariteit. Ons geslacht is misschien anders, maar een vriend zei onlangs heel mooi dat we gewoon anders gevouwen zijn. Vanbinnen zijn we allemaal mens. Evengoed wil ik kunnen werken met mensen met een beperking. Ik maak momenteel een solo voor Marc Brew, een danser die in een rolstoel zit. Voor sommigen in de danswereld is dat ondenkbaar, maar kunst is net een werktuig om nieuwe mogelijkheden te tonen. Op die manier baan je een weg voor de toekomst. Sidney Poitier heeft dat heel mooi beschreven in zijn Oscar-speech in 2002: doordat regisseurs hem hebben durven casten voor rollen die toentertijd niet evident waren, hebben ze deuren geopend voor andere mensen van kleur."

Lees ook: Marokko-Nederland: voorstelling ‘L’haal’ afgelast door vliegverbod

Cherkaoui neigt naar onafhankelijke posities van waaruit hij kan stilstaan, kijken en zelf een standpunt in kan nemen, en ook tijdens de coronacrisis nam hij deze houding aan. Hij werkte tussen september en nu in New York, Marokko, Moskou en Australië. "Ik volg de regels, kreeg intussen ook mijn booster, maar binnen de regels wil ik mijn werk op een zo groots mogelijke manier kunnen aanpakken zonder me te laten demotiveren door een politieke aanpak die ons doet stilvallen. Ik ben al lang gewend aan weerstand en beperkingen. Als Marokkaan werd ik vroeger bijvoorbeeld urenlang ondervraagd voordat ik de VS in mocht en als homo voel ik me niet zomaar vrij om in het openbaar te kussen met mijn vriend. Dat helpt om creatief om te gaan met de huidige beperkingen: als je een identiteit hebt die deuren sluit, leer je om creatief te zijn."