Choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui: "Ik ben queer, Belg én Marokkaan"

Sidi Larbi Cherkaoui leidde het balletgezelschap van Opera Ballet Vlaanderen gedurende zeven seizoenen, van 2015 tot 2022. Daarna werd hij artistiek directeur bij het Ballet du Grand Théâtre de Genève. Hij heeft ook een eigen dansgezelschap in Antwerpen, maar het grote publiek kent hem vooral van zijn ­samenwerking met popsterren als Beyoncé, Lady Gaga en Alanis ­Morissette. Zijn eerste levensles betreft ongemak, een onbehaaglijk gevoel over bijvoorbeeld de eigen prestaties of het comfort van anderen. "Gaandeweg heb ik ondervonden dat het niet nodig is om elke vorm van wrijving zo snel mogelijk uit te vlakken. Je hebt al eens spanning nodig, want die kan net een bron zijn van nieuwe warmte, van mogelijkheden of conversatie. Een gesprek is altijd beter dan dingen verzwijgen", zegt hij. "Ongemakkelijke situaties zijn zelfs vaak de plekken waar je creativiteit het meest wordt uitgedaagd. Zeker als je er nadien op terugblikt, besef je dat het momenten zijn waarop je jezelf en je capaciteiten ontdekt."

Lees ook: Sidi Larbi Cherkaoui: "Als Belgisch-Marokkaanse homo gewend aan spanning"

Een andere levensles is dat er een tijd is voor alles. Misschien is het nog niet het juiste moment voor iets. Zo was Cherkaoui aanvankelijk variétédanser en droomde hij er op zijn 17de van om voor Madonna te dansen. "Dat is er toen niet van gekomen, maar nu, 30 jaar later, werken choreograaf Damien Jalet en ik samen aan Madonna’s nieuwe show. Dat het zo lang duurt voor een verlangen werkelijkheid wordt, zegt veel. Intussen was de hunkering niet meer zo groot als toen, maar zo’n oud verlangen draag je wel op een bepaalde manier met je mee", aldus de choreograaf. Daarnaast heeft alles ook zijn plaats, zoals bijvoorbeeld onze uitspraken en dat ondanks de vrijheid van meningsuiting. "Ik ben queer, ik ben Belg én Marokkaan: er lopen veel verschillende culturen in mij samen. Ik weet dus hoe belangrijk het is om niet vast te houden aan één waarheid en te begrijpen dat er verschillende standpunten zijn. Maar net zoals er een tijd is voor alles, is er ook een plek voor alles. We leven in een tijd die uitnodigt om zomaar alles te roepen wat we denken. En natuurlijk moeten we het over alles kunnen hebben. De nuance zit hem in overzicht, inzicht en bedachtzaamheid. Niet alles wat je aan de bar roept, hoeft een krantenkop te zijn. Een gesprek moet op de juiste plek plaatsvinden, op basis van voldoende informatie."

Lees ook: Aziz openhartig over homoseksualiteit in Poldermocro’s: "Alleen maar liefde gehad"

Nog een andere levensles gaat over de aanvaarding van verwarring in je leven, want die momenten zijn misschien net wat je nodig hebt om te groeien. "Het leven is verandering. Vanaf het moment dat je de verwarring omarmt, geef je ze een plaats. En als ze een plaats heeft, kan er misschien weer wat duidelijkheid of een houvast uit tevoorschijn komen." Tenslotte is het niet omdat mensen zeggen dat je iets bent, dat het ook waar is, het is gevaarlijk en ongezond om elkaar constant in vakjes stoppen. "Het isoleert je van dingen die misschien veel meer samenhangen met wie je bent, het reduceert je. Larbi is homo, of Marokkaan, of Vlaming: altijd betekent zo’n etiket dat je iets anders niet bent of kunt, en nooit vat het wat er eigenlijk aan de hand is. Maar door zozeer op die ene nagel te hameren, maken we ­elkaar tot dat ene woord: ze is onhandig of altijd kwaad, hij is een slachtoffer. Er wordt alles aan gedaan om voor iemand zo’n smal pad te leggen, tot iedereen uiteindelijk kan roepen: ’Zie je wel!’".