Jonge Marokkanen breken met religieuze taboes

"In Marokko zijn er drie taboes: God, de Koning en de Sahara," legt Richter uit. "Daarom durven de meeste jonge Marokkanen hun atheïsme of agnosticisme niet openlijk te belijden. De sociale gevolgen zouden te groot zijn." Richter interviewde voor haar studie 50 hoogopgeleide atheïstische en agnostische jongeren (18-35 jaar) uit de stedelijke middenklasse in Marokko en Europa.

Lees ook: Steeds meer jonge Marokkanen weigeren Offerfeest te vieren

Uit de interviews blijkt dat deze jongeren hun niet-religieuze overtuigingen vooral uiten door subtiele acties die afwijken van het modelgedrag van de ’goede moslim’. Zo kan iemand ervoor kiezen om zich te tatoeëren, af en toe alcohol te drinken, naar bars te gaan, niet te vasten tijdens de Ramadan of grappen over de islam te maken op sociale media. "Ook het afnemen van religieuze praktijken, zoals niet meer bidden of naar de moskee gaan, komt voor," aldus Richter.

Ondanks de afkeuring van niet-religieuze opvattingen, is er binnen families en sociale netwerken een zekere mate van tolerantie voor deze kleine overtredingen. "Niet-religieuze ideeën worden niet gewaardeerd, maar zolang de persoon er niet te veel aandacht aan besteedt, zullen de mensen om hem heen dat ook niet doen," legt Richter uit. Volgens haar kan het in zekere zin makkelijker zijn om ongelovig te zijn in Marokko dan in Europa. In Marokko is een ongelovige een minderheid. Maar in Europa - waar Marokkanen al een minderheid zijn en moslims met discriminatie te maken krijgen - worden Arabische ongelovigen door rechtse partijen vaak gebruikt om de islam te bekritiseren en te verdraaien, zo blijkt uit de studie.

Lees ook: Jonge Marokkanen spreken zich uit over seks buiten huwelijk

De discussies over atheïsme vinden steeds vaker plaats op sociale media, met name onder de Marokkaanse jeugd. "Op sociale media zien we discussies over geloof onder jonge Marokkanen opkomen," merkt Richter op. Ze voegt toe dat er binnen de groep niet-religieuze Marokkanen verschillende nuances bestaan, beïnvloed door hun familieachtergrond en persoonlijke ervaringen. Sommigen houden een band met de islam door bijvoorbeeld met familie de Ramadan te vieren, terwijl anderen een meer uitgesproken atheïstische houding innemen.