Marokko: hervorming familierecht verloopt moeilijk

Gelijkheid tussen mannen en vrouwen op het gebied van erfenissen is nog lang geen realiteit in Marokko. "De burgerlijke samenleving is zeer snel geëvolueerd en de Moudawana, of het familierecht, moet veranderen en zich aanpassen. In de grondwet van 2011 is de gelijkheid van mannen en vrouwen vastgelegd, maar de wetgeving is nog niet aangepast", aldus secretaris-generaal Amina Khalid van lnsaf, een vereniging voor vrouwenrechten. Ondanks de hervormingen die Koning Mohammed VI in 2003 en 2004 heeft doorgevoerd, blijven discriminatie en ongelijkheid bestaan. Zo verbiedt het familierecht "het huwelijk van minderjarigen (tot 18 jaar), maar rechters staan nog altijd toe om een meisje te laten trouwen met een volwassen man", hekelt Khalid.

Lees ook: Abdellatif Ouahbi door salafisten beschuldigd van beledigen islam

In 2022 werden in Marokko meer dan 20.000 aanvragen voor minderjarige huwelijken geregistreerd, waarvan twee derde (13.652) door magistraten werd toegestaan, aldus het jaarverslag van het Openbaar Ministerie. In zijn toespraak tijdens de viering van de Troon Dag afgelopen juli, kondigde Koning Mohammed VI een hervorming van het familierecht aan, waar het maatschappelijk middenveld al meer dan tien jaar om vraagt. "Het is een noodzakelijke verandering", aldus Ouafa Hajji, leider van de Socialistische Unie van Volkskrachten (USFP) in Rabat. Ze roept op tot een "echt debat" over fundamentele vrijheden en gendergelijkheid en om "vrouwen te bevorderen in de politieke en economische besluitvormingsorganen".

Met het huidige wetboek worden vrouwen gediscrimineerd op het gebied van erfrecht. Ze worden beroofd van een deel of heel de familie-erfenis. Ook verliest een gescheiden vrouw de voogdij over haar kinderen als ze hertrouwt. Toch werd in 2020, volgens gegevens van de Hoge Commissie voor Planning (HCP), 16,7% van de huishoudens onderhouden door vrouwen. "Als vrouwen bijdragen aan de rijkdom van gezinnen, hebben ze recht op een eerlijke en billijke erfenis", zegt Amina Khalid. Volgens Nezha Skali, voormalig minister van Gezin (2007-2011), "moet de ernstige onrechtvaardigheid van het voogdijverlies gerepareerd worden voor gescheiden vrouwen die hertrouwen" en "moet het erfrecht hervormd worden, omdat die in strijd is met de grondwet en door Marokko geratificeerde internationale verdragen".

Lees ook: Abdelilah Benkirane valt Abdellatif Ouahbi aan over hervorming Moudawana

Vrouwen worden met name onderworpen aan de Taasib-traditie (mannelijke afstamming), die hen dwingt hun eigendom te delen met ooms of neven, die hen volledig van hun vermogen kunnen beroven. De Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (PJD) verzet zich tegen de herziening van de Moudawana, die ze beschouwen als een bedreiging voor de "nationale stabiliteit". Volgens advocaat Khadija Rouggany, die gespecialiseerd is in familierecht, "is Marokko erg laat op het gebied van gelijkheid, maar de discriminatie die vrouwen beroofd van hun rechten is een van de ergste lasten".