Nadia Bouras: "Nederland heeft een etnische obsessie"

De 38-jarige sociaal ondernemer met Arabische en Turkse roots, Cemil Yilmaz, werd geboren in Enschede in Nederland en zegt dat het land één van de weinige Europese landen is waar men bevolkingsgroepen indeelt op basis van herkomst. "Nederlanders hebben de behoefte om alles te meten, te registreren en te definiëren," zegt Yilmaz. De categorieën zelf worden regelmatig in vraag gesteld en zijn aan verandering onderhevig. "Het CBS beweegt mee met maatschappelijke discussies", zegt Yilmaz.

Lees ook: CBS gaat stoppen met begrippen ’westers’ en ’niet-westers’

Ook de ouders van de 41-jarige Nadia Bouras, universitair docent migratiegeschiedenis aan de Universiteit van Leiden, komen uit Marokko. Ze zegt het gevoel te hebben dat Nederland een ’etnische obsessie’ heeft, die ’aanvankelijk goedbedoeld’ was, namelijk een overzicht te maken van de problemen om ze op te lossen. "Zo ontstaat de behoefte om de samenleving te categoriseren." Volgens Bouras is er een verschil tussen motieven van het CBS en die van de bevolking. "Er is nog steeds sprake van radicalisering in de samenleving. We kijken naar uiterlijke kenmerken en plakken daar een label op." Bovendien nemen journalisten en opiniemakers woorden en categorieën over van onderzoekers en beleidsmakers en beïnvloedt het taalgebruik in de media op zijn beurt de bevolking. "Impliciet en expliciet wordt zo benoemd wie de ’echte’ Nederlander is en wie niet."

Inmiddels passeerden heel wat verschillende woorden de revue. Het woord vreemdelingen werd reeds in de 19e eeuw gebruikt en duikt nu nog steeds regelmatig op. In de jaren 40 tot 90 was het woord buitenlanders zeer gewoon en in de jaren 60 tot 80 kwam daar ook het woord gastarbeiders bij om de arbeiders te benoemen die na de Tweede Wereldoorlog naar Nederland kwamen. Vanaf de jaren 60 en tot de jaren 90, spreekt men vaak van nieuwkomers en in de jaren 70 tot nu wordt ook gebruik gemaakt van de term minderheden.

Lees ook: Nederland: 188.000 inwoners met Marokkaanse roots

Aan het eind van de jaren 70, tot vandaag de dag, spreekt men ook van asielzoekers en allochtonen. En ook in de jaren 80 en 90 wordt er een hele reeks nieuwe terminologie geïntroduceerd om mensen met roots in een ander land te benoemen. Zo dook onder meer het woord Medelanders op, het onderscheid tussen economische en politieke vluchtelingen, het onderscheid tussen de eerste, tweede en derde generatie allochtonen, het onderscheid tussen westerse en niet-westerse allochtonen, statushouders, personen met een migratieachtergrond, migrant en kind van migranten.