Vlaams Belang betrokken bij racistische groepen op Facebook

Toen Hind Fraihi samen met fotograaf Bas Bogaerts twee jaar onderdook in de wereld van Vlaams extreemrechts op Facebook ontdekte ze een heleboel haatpraat. Uitspraken als ’Slachten dat ras’ over moslims of ’Dan toch niet volledig opgeruimd 74 jaar geleden’, over de Joodse gemeenschap in ons land, zijn maar enkele voorbeelden. "We moesten echt een klik maken in ons hoofd om door die bagger te kunnen zwemmen. De kraan van fake news staat er open en dient om in te spelen op een anonieme angst dat een amorfe massa voor de deur staat die ons leven bedreigt. Die massa bestaat uit asielzoekers, migranten, moslims en alle vreemdelingen."

Bij de verkiezingen kwam tot uiting dat er van alles broeide in de samenleving, maar de Mars tegen Marrakech in 2018 maakte duidelijk dat het misschien nog erger was dan het leek. Dat was de aanleiding voor haar nieuw boek ’Achter het schild van extreemrechts’. "De onvrede werd niet langer alleen in het stemhokje, maar ook op straat geuit. We wilden uitzoeken of dit een beweging werd en ontdekten dat de Facebook-groepen als paddenstoelen uit de grond schoten. We vonden er 50, met ledenaantallen die varieerden van 50 tot 3000."

In de aanloop naar de verkiezingen van 2019 was het niet zo moeilijk om binnen te raken in die besloten en geheime Facebook-groepen, omdat er gemobiliseerd werd om voor het Vlaams Belang te stemmen. De geheime groepen fungeerden als onderaannemers om stemmen te werven voor de partij. "Die mensen leven nu nog anoniem op Facebook, maar door de link met de partij bestaat de kans dat we ze over tien jaar zullen tegenkomen in een publieke functie, als lid van de raad van bestuur van een overheidsorganisatie bijvoorbeeld. Ze zijn bezig met een mars naar onze instellingen", schrijft Hind Fraihi in De Tijd.

Gewone burgers spuien in die Facebookgroepen de goorste dingen. "Het gaat om mensen die openbaar foto’s van het communiefeest of een aperitief delen, maar in geheime groepen openlijk racistisch, fascistisch en antisemitisch zijn. Ik noem die dubbele identiteit de januskop van extreemrechts. De rode draad is het anti-zijn. Tegen de politiek, tegen de media, tegen de academische wereld en recenter tegen de coronamaatregelen, wat zich uit in tegen de persoon van Marc Van Ranst zijn. Die groepen mikken echt op de middenmoot van de maatschappij. Er zitten onderwijzers bij, mensen uit de zorg en ook veel zelfstandigen die getroffen zijn door de coronamaatregelen."

Fraihi schrijft dat er een opbod is aan domheid in verschillende facetten: racisme, antisemitisme, een conservatief man-vrouwbeeld, tegen homorechten, het verspreiden van complottheorieën. Leden passen wel op met hun publicaties, een hakenkruis wordt een zonnewielkruis of het getal 88, dat met de achtste letter van het alfabet staat voor HH: Heil Hitler. "Dat is een heel spel dat alleen voor ingewijden verstaanbaar is: ik zie, ik zie wat jij niet ziet. Om de controle van Facebook te snel af te zijn veranderen ze ook woorden. Men spreekt niet langer over makakken, maar over pigmentgehandicapten. Elke groep heeft ook een schaduwgroep als back-up om meteen naartoe te verhuizen als de boel opgedoekt wordt. En wie even verbannen wordt, kickt daarop. Ze komen dan terug met de status: ’Fresh out of Facebook-jail’."