Zakat Nederlandse moslims kan 150 miljoen euro per jaar opleveren

Het Nationaal Zakat Fonds werd vorig jaar opgericht. De 26-jarige directeur van de instelling, Imad el Fadili, legt uit dat de zakat de derde is van de vijf zuilen van de Islam. Hij studeerde islamic finance en vindt de Engelse benaming ’faith tax’ nog de beste omschrijving voor de zakat. Dit is de morele plicht van moslims, om boven een bepaalde inkomensgrens, jaarlijks 2,5 procent van hun vermogen af te dragen aan mensen in nood. "We zijn geen liefdadigheidsinstelling in traditionele zin: we bieden onder meer persoonlijk advies aan mensen die hun zakat willen berekenen. Een beetje zoals een belastingadviseur inderdaad", aldus El Fadili in NRC.

Lees ook: Islamitische scholen dragen bij aan emancipatie moslims Nederland

Nederlandse moslims stonden aan de basis van dit initiatief, waarmee ze het innen en distribueren van zakat-geld willen professionaliseren en formaliseren. "We willen moslims ondersteunen om aan hun zakat-verplichting te voldoen. Dat geld gebruiken we om de Nederlandse samenleving te versterken." Om dit te illustreren vertelt hij over de efficiënte manier waarop er tijdens de achtste eeuw in het islamitische rijk zakat werd opgehaald en verdeeld. Daardoor bestonden er volgens hem toen nauwelijks mensen in nood. Liefdadigheid is in de islam georganiseerd via de zakat en de sadaqa. De zakat is een verplichting die onderhevig is aan regels. Sadaqa gaat over de vrijwillige bijdragen die je daarnaast nog doneert. Toch levert de sadaqa grotere geldstromen op dan de zakat.

De zakat wordt berekend over bijvoorbeeld spaargeld, bitcoins, aandelen en pensioen. Over de waarde van een woonhuis wordt geen zakat betaald. Er geldt een vermogensdrempel die voor Nederland rond de 4000 euro ligt. Traditioneel wordt er zakat afgedragen tijdens de Ramadan, het islamitisch nieuwjaar en Ashoera. Aan het einde van de maand Ramadan is er ook een aparte zakat, die bedraagt in Nederland 10 euro.

De jonge directeur van het Nationaal Zakat Fonds heeft grote ambities. Voor Nederland schat hij de mogelijke zakat-opbrengst op jaarlijks 150 miljoen euro, wat ongeveer overeenkomt met wat het Nederlandse Rode Kruis in 2020 ontving. "En dat is nog een conservatieve schatting. Wat we nu vooral moeten doen, is bewustzijn creëren bij de islamitische gemeenschap over de kracht waarover ze beschikt zonder het door te hebben."

Lees ook: Marokkanen vromer in buitenland?

De complexiteit van de zakatregels weerhoudt moslims soms van deze plicht en daar wil El Fadili graag verandering in brengen. "Het NZF gelooft dat je zo veel mogelijk je zakat lokaal moet inzetten. Van alle mensen die in Nederland in armoede leven, is 49 procent niet-westers. Daar zitten heel veel moslims tussen." En ook niet-moslims kunnen worden geholpen. "Natuurlijk, we zijn er voor iedereen. Maar onze focus ligt op het helpen van Nederlandse moslims. Ik geloof niet dat we verantwoording moeten afleggen bij God over de bijna 1 miljard mensen die wereldwijd in armoede leven, maar wel over die in onze eigen achtertuin", zegt El Fadili.