Marokkanen in Spanje leiden leven van hard werken en onzekerheid

Fatima Kahoul Elhais kwam in 2003 met haar moeder en broers en zussen naar Spanje. "Mijn vader vestigde zich hier eerder, in de jaren negentig", vertelt de 31-jarige vrouw, die in Palencia woont, aan El Pais. Net als zij hebben veel Marokkanen ervoor gekozen om naar Spanje te emigreren om een betere toekomst op te bouwen. In de loop der jaren is hun aantal aanzienlijk toegenomen, tot het punt waarop ze de belangrijkste buitenlandse arbeidskrachten van het land zijn geworden, waarmee ze de Roemenen, die sinds 2012 de eerste plaats bezetten, hebben ingehaald. Eind januari 2025 waren er 343.188 Marokkaanse werknemers aangesloten bij de sociale zekerheid, 24.400 meer dan in januari 2024, 90.200 meer dan in 2019 en 158.500 meer dan tien jaar geleden. Na Marokkanen en Roemenen (329.809) volgen Colombianen (217.070), Italianen (189.975) en Venezolanen (176.333).

Lees ook: Bejaarde Marokkanen in Frankrijk mogen niet meer vrij reizen

De redenen voor deze massale immigratie van Marokkanen naar Spanje zijn van economische aard. "Ze komen naar Spanje om hun situatie en die van hun familie te verbeteren", legt Ahmed Khalifa, voorzitter van de Marokkaanse Vereniging voor de Integratie van Immigranten, uit. De verantwoordelijke betreurt de sectorale indeling van de Marokkaanse gemeenschap. "Er zijn specifieke sectoren waarin men zich voorstelt dat een Marokkaanse werknemer zich zou moeten bevinden. En dit zijn banen met zware en zeer precaire omstandigheden. Dit zijn sectoren die gereserveerd zijn voor immigranten. 33% van de Marokkanen die aangesloten zijn bij de sociale zekerheid zijn werkzaam in de landbouw, veeteelt en visserij, een van de slechtst betaalde sectoren van de economie (1562 euro bruto, tegenover gemiddeld 2273 euro). Om deze cijfers in de juiste context te plaatsen, moet worden opgemerkt dat gemiddeld slechts 5% van het totale aantal aangeslotenen op het platteland werkt.

Marokkanen zijn ook in grotere aantallen aanwezig in de huishoudelijke sector, de horeca en de bouw, terwijl ze bijna afwezig zijn in banken, media en scholen", aldus Fatima Kahoul Elhais. "Het platteland is altijd erg zwaar. Hier moet je de hitte, de regen en alles wat erbij komt kijken verdragen", legt de 33-jarige Elwali Bocharga uit. De meeste Marokkaanse arbeiders die op het land werken, worden uitgebuit en "verdienen 15 of 20 euro per dag. Dit kunnen we niet toestaan", zegt Mohammed Alami, voorzitter van de Vereniging van Vrienden van het Marokkaanse Volk (ITRAN), verontwaardigd. De 27-jarige Anas Khouader benadrukt de moeilijkheid voor Marokkaanse afgestudeerden om een baan te vinden in Spanje. "Ik heb gestudeerd aan een Spaanse school in Marokko en heb een diploma in arbeidsrelaties aan de universiteit van Granada, maar ik kan geen werk vinden in mijn vakgebied", klaagt de inwoner van Granada. "We willen werken, net als iedereen."

Lees ook: De harde realiteit van Marokkanen in Nederland

Marokkanen vormen de grootste buitenlandse gemeenschap in Spanje. Volgens gegevens van het INE telde het land in 1998 111.043 Marokkanen, tegenover 75.600 Britten en 60.495 Duitsers. In 2022 staan ze nog steeds bovenaan de lijst met 883.243 inwoners, volgens de laatste gegevens van het INE. "Veel Marokkanen zorgen voor ouderen en zijn niet aangesloten bij de sociale zekerheid, maar ze melden dit niet om hun baan niet te verliezen. Ze lijden onder racisme op hun werkplek, wat ook hun toegang tot huisvesting beïnvloedt", wordt opgemerkt. Ondanks deze moeilijkheden zullen Marokkanen naar Spanje blijven immigreren. "De behoefte van Spanje aan arbeidskrachten zal de aantrekkingskracht van Marokkaanse werknemers op tussenliggende sectoren, zoals chauffeurs en lassers, in stand houden, wat precies het soort banen is dat Spanje nodig heeft en dat moeilijk te vervullen is."