Dongense Halima wil niet dat verhalen gastarbeiders verloren gaan

Marokkaanse gastarbeiders maken al zo’n zestig jaar onderdeel uit van de Tilburgse geschiedenis en toch is er bitter weinig informatie te vinden in de erfgoedcollecties over hun aanwezigheid in deze regio. De voornamelijk jonge mannen kwamen in hun zoektocht naar een beter bestaan in deze regio terecht en werkten er onder meer in de textielindustrie. Een groot deel van hen is inmiddels gepensioneerd of overleden en hun verhalen dreigen voor altijd verloren te gaan.

Lees ook: Nasrdin Dchar wil prikkelen met verhaal eerste gastarbeiders

Om dit scenario tegen te gaan interviewde journaliste El Hajoui-Özen samen met Petra Robben van Stadsmuseum Tilburg, verschillende mensen over hun herinneringen aan die jaren. "Die verhalen maken we online zichtbaar op de website geheugenvantilburg.nl. Daarnaast hebben we de Verhalenkamer ontwikkeld, een Ode aan de gastarbeider in de vorm van een tentoonstelling. Een ruimte die is ingericht als huiskamer uit dat tijdperk, met foto’s, filmpjes en geluidsfragmenten", vertelt Halima in het Brabants Dagblad.

De vaak emotionele interviews vormen bouwstenen van het materieel erfgoed van Tilburg. "Toen ik in het archief op zoek ging naar wat er aan geschiedenis bewaard was uit die tijd, kwamen er twee flinterdunne mapjes tevoorschijn", zegt Halima. De summiere aanwezigheid van gastarbeiders in de archieven vertoont overeenkomsten met hun zichtbaarheid in Udenhout die eerste jaren, vertelt Olga Besselink. Eind jaren zeventig was zij één van de eerste vrijwilligers van de Werkgroep Buitenlandse Werknemers. "Die mannen waren amper zichtbaar in Udenhout, er waren zelfs mensen die niet eens wisten dat er gastarbeiders in het dorp leefden".

Besselink vertelt dat de eerste gastarbeiders die in de steenfabriek in het dorp werkten, hun gezinnen hebben opgehaald uit het land van herkomst. Dat waren er ongeveer dertig. "De werkgroep was in het leven geroepen om de komst van die gezinnen in goede banen te leiden. We organiseerden taallessen, naailessen en voorlichtingsbijeenkomsten." Tiny Mommers was één van de eerste taalles-vrijwilligers bij de Werkgroep Buitenlandse Werknemers. "Eigenlijk weet ik echt niets meer van die tijd. Het is allemaal zo lang geleden." Maar de herinneringen komen stilaan terug terwijl ze in de Verhalenkamer staat. "Het was echt een zoektocht. We gaven zonder lesmateriaal taalles op de steenfabriek en communiceerden met handen en voeten".

Lees ook: Khalid Mourigh schreef het levensverhaal van zijn opa in een boek

Besselink hoopt dat de tentoonstelling bij zal dragen aan de zichtbaarheid van het migratieverhaal en de gevolgen ervan. "En ik hoop dat de jeugd met een migratieachtergrond zich verdiept in hun identiteit en beseft dat ze daar trots op mogen zijn. Ik ben er heilig van overtuigd dat als je de jeugd in hun eigen identiteit versterkt, dat ze steviger in hun schoenen staan en meer zelfvertrouwen hebben."